Τα 4 C's του Διαμαντιού για το ιδανικό Μονόπετρο

Όλα τα Διαμάντια είναι όμορφα, σπάνια και μοναδικά και κάθε ένα από αυτά έχει τα δικά του χαρακτηριστικά που καθορίζουν και την αξία του.

Τα 4 C’s , το Χρώμα (Colour), η Καθαρότητα (Clarity), η Κοπή (Cut) και τα Καράτια (Carat Weight) είναι οι 4 παράγοντες που όταν τους συνδυάζουμε μαζί μπορούμε να ορίσουμε την ποιότητα ενός διαμαντιού και έτσι να καθορίσουμε και την αξία του.

Από το 1500 έως τα μέσα του 20ου αιώνα δεν υπήρχανε συγκεκριμένοι όροι που καθορίζανε την ποιότητα του διαμαντιού. Υπήρχαν μόνο κάποιες εκφράσεις όπως ‘χωρίς ψεγάδια’ ή ‘με ατέλειες’ για να περιγράψουν την καθαρότητα, ‘με χροιά’ για να περιγράψουν το χρώμα και ‘καλά φτιαγμένο’ ή ‘άσχημα φτιαγμένο’ για την περιγραφή της κοπής, μόνο ο όρος Καράτι παρέμεινε ο ίδιος μέχρι και σήμερα.

Οι διαβαθμίσεις στα χαρακτηριστικά του Διαμαντιού όπως τα ξέρουμε σήμερα δημιουργήθηκαν το 1931 από τον ιδρυτή του GIA, δηλαδή του Γεμμολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής, Robert M. Shipley. Η ίδρυση του ινστιτούτου έγινε με σκοπό την εκπαίδευση των χρυσοχόων στους πολύτιμους λίθους. Έτσι τα 4C’s που δημιούργησε για εκπαιδευτικούς σκοπούς καθιερώθηκαν περίπου το 1940 και σήμερα χρησιμοποιούνται διεθνώς ως μέθοδος αξιολόγησης.

1. Χρώμα (Colour)

Η αξιολόγηση του χρώματος των διαμαντιών βασίζεται στην απουσία χρώματος. Ένα διαμάντι που είναι χημικά καθαρό και δομικά τέλειο δεν έχει χροιά χρώματος όπως μια σταγόνα νερού, συνεπώς έχει και μεγαλύτερη αξία. Το χρώμα των διαμαντιών μπορεί να είναι από άχρωμο έως ελαφρώς κίτρινο. Η ταξινόμηση του χρώματος όπως αυτή έχει οριστεί από τη GIA ξεκινάει από το γράμμα Dπου αντιπροσωπεύει το άχρωμο και συνεχίζει με αυξανόμενη τη παρουσία κιτρινωπής χροιάς μέχρι το γράμμα Z. Οι διαβαθμίσεις στα χρώματα είναι τόσο ανεπαίσθητες που τις καθιστά αόρατες για το ανειδίκευτο μάτι. Παρόλο αυτά όμως, αυτές οι μικροδιαφορές παίζουν σημαντικό ρόλο στην ποιότητα και συνεπώς στην τιμή του διαμαντιού. Η αξιολόγηση γίνεται πάντοτε με σύγκριση και κάτω από ειδικές συνθήκες φωτός με την βοήθεια ενός σετ πετρών των master stones που έχουν όλες τις διαβαθμίσεις των χρωμάτων.

Χρωματιστά Διαμάντια (Fancy Colour Diamonds)

Τα διαμάντια μπορεί να έχουν πολλά και διαφορετικά χρώματα. Όταν ένα διαμάντι έχει διαφορετικό χρώμα από το Z της κλίμακας δηλαδή από ελαφρώς κίτρινο ή ελαφρώς καφέ τότε θεωρείται εξεζητημένο χρώμα. Άλλα χρώματα εκτός από το κίτρινο και το καφέ είναι το μαύρο, το ροζ, το μωβ, το μπλε, το πράσινο και το κόκκινο με τα τρία τελευταία να είναι τα πιο σπάνια και ιδιαίτερα το κόκκινο χρώμα. Στην αξιολόγηση τους αυτό που παίζει σημαντικό ρόλο εκτός από το βάρος, την κοπή και την καθαρότητα είναι η ένταση και η κατανομή του χρώματος σε όλη την επιφάνεια της πέτρας.

2. Καθαρότητα (Clarity)

Η χημική σύσταση των διαμαντιών είναι σχεδόν καθαρός άνθρακας. Τα φυσικά διαμάντιαδημιουργούνται σε βάθος εκατοντάδων χιλιομέτρων στο μανδύα της γης κάτω από εξαιρετικές πιέσεις και θερμοκρασίες. Κατά τη διάρκεια αυτών των γεωλογικών διεργασιών δημιουργούνται στα διαμάντια κάποια εσωτερικά χαρακτηριστικά που τα ονομάζουμε εγκλείσεις (inclusions), όταν ένα ξένο σώμα – κρύσταλλος εγκλωβίζεται μέσα στο διαμάντι και κάποια εξωτερικά χαρακτηριστικά που τα ονομάζουμε ατέλειες ή ψεγάδια, όταν μεγαλώνει ο κρύσταλλος μπορεί να δημιουργηθούν ανωμαλίες στην ατομική του δομή.

Κατά την αξιολόγηση της καθαρότητας ενός διαμαντιού προσέχουμε τον αριθμό αυτών των χαρακτηριστικών, το μέγεθος, τη φύση τους, την θέση στην οποία βρίσκονται καθώς και πως αυτά επηρεάζουν τη συνολική εμφάνιση της πέτρας. Κανένα διαμάντι δεν είναι τέλειο όσο όμως πλησιάζει την τελειότητα τόσο μεγαλύτερη αξία έχει.

Η κλίμακα αξιολόγησης της καθαρότητας χωρίζεται σε 6 βασικές κατηγορίες και κάποιες από αυτές σε υποκατηγορίες. Πολλές φορές οι εγκλήσεις και τα ψεγάδια είναι τόσο μικροσκοπικά που είναι ευδιάκριτα μόνο από το έμπειρο μάτι του Γεμμολόγου-Αδαμαντολόγου με τη χρήση ειδικού φακού που έχει 10χ μεγέθυνση. Στο γυμνό μάτι, ένα διαμάντι VS1 και ένα διαμάντι SI2 μπορεί να φαίνονται ίδια, όμως η διαφορά είναι μεγάλη, συνεπώς και η αξία τους πολύ διαφορετική. Έτσι είναι πολύ σημαντικό η αξιολόγηση να γίνεται σωστά και με ακρίβεια.

Διεθνής Κλίμακα αξιολόγησης Διαμαντιών

• Flawless (FL)/ Loupe Clean Αψεγάδιαστο, χωρίς εμφανείς εγκλείσεις και ψεγάδια με 10χ μεγέθυνση.

• Internally Flawless (IF) Χωρίς εμφανείς εγκλείσεις με 10χ μεγέθυνση

• Very, Very Slightly Included (VVS1 and VVS2) Με τόσο μικροσκοπικές εγκλήσεις που ακόμα και ένας έμπειρος αξιολογιτής δυσκολεύεται να τις δει με 10χ μεγέθυνση.

• Very Slightly Included (VS1 and VS2) Με εγκλήσεις που διακρίνονται δύσκολα με 10χ μεγέθυνση όμως χαρακτηρίζονται ελάσσονος σημασίας.

• Slightly Included (SI1 and SI2) Εγκλήσεις που είναι εμφανείς με 10χ μεγέθυνση.

• Piqué/Included (P1/I1, P2/I2, and P3/I3) Εγκλήσεις που είναι προφανείς με 10χ μεγέθυνση, πολλές φορές εμφανείς και στο γυμνό μάτι. Μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη διαφάνεια και τη λάμψη του διαμαντιού.

  

  
  

  3. Κοπή (Cut)

  Το Διαμάντι είναι γνωστό για τις ιδιότητές τους, όπως η σκληρότητά του, η μετάδοση του φωτός και η λάμψη του. Η αξιολόγηση της κοπής έχει να κάνει με το πόσο καλά είναι κομμένο το διαμάντι ώστε να αναδεικνύονται αυτές του οι ιδιότητες. Όσο πιο τέλειες είναι οι αναλογίες, η συμμετρία και το φινίρισμα (γυάλισμα) του διαμαντιού, τόσο πιο πολύ φως αντανακλάται. Το διαμάντι ως η σκληρότερη ύλη στη γη δεν είναι εύκολο να κοπεί παρά μόνο με τη χρήση διαμαντιού και σε συγκεκριμένη διεύθυνση κοπής. Έτσι χρειάζεται μεγάλη δεξιοτεχνία ώστε να επιτευχτεί το σωστό και το καλύτερο αποτέλεσμα.

  Η ποιότητα της κοπής είναι κρίσιμη για την τελική εμφάνιση, ομορφιά και την αξία του διαμαντιού όμως είναι η πιο πολύπλοκη και τεχνικά δύσκολη διαδικασία ανάλυσης.

  Όταν αξιολογούμε την κοπή κοιτάμε 7 παράγοντες. Τη Λάμψη (Brightness), τη Φωτιά (Fire), το Λαμπύρισμα (Scintillation) που έχουν να κάνουν με τo πως φαίνεται το διαμάντι από πάνω. Τη Συμμετρία (Symmetry), το Φινίρισμα (Polish) και την Αναλογία (Proportions) που έχουν να κάνουν με το σχεδιασμό και τη δεξιοτεχνία.

  Λάμψη (Brightness)

  Το εξωτερικό και εσωτερικό λευκό φως που ανακλάται από ένα διαμάντι.

  Φωτιά (Fire)

  Η μετατροπή του λευκού φωτός στα χρώματα της ίριδας.

  Λαμπύρισμα (Scintillation)

  Η λάμψη που παράγει το διαμάντι και το μοτίβο λευκών και σκούρων περιοχών που δημιουργείται από τις αντανακλάσεις του φωτός μέσα στο διαμάντι.

  Όσον αφορά τους υπόλοιπους παράγοντες, σε κάθε είδος κοπής υπάρχουν κάποιες διεθνής προδιαγραφές στον αριθμό, το μέγεθος των πλευρών (φασετών) ακόμα και στις γωνίες μεταξύ τους. Χρειάστηκαν αμέτρητες ώρες εργασίας και δεξιοτεχνίας και με τη βοήθεια πλέον της τεχνολογίας όχι μόνο οι κοπές έχουν τελειοποιηθεί αλλά δημιουργήθηκαν και νέες κοπές όπως είναι για παράδειγμα το Princess και το Radiant Cut, που δημιουργήθηκαν στη δεκαετία του 1980.

  Λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους παράγοντες η κοπή χαρακτηρίζεται ως Εξαιρετική (Excellent), Πολύ Καλή (Very Good), Καλή (Good) και Μέτρια (Poor/Fair). Όσο χειρότερη η κοπή τόσο περισσότερο φως διαρρέει και δεν επιστρέφει στο μάτι με αποτέλεσμα να λάμπει λιγότερο.

  

  Συχνά συγχέεται η κοπή με το σχήμα του διαμαντιού (στρόγγυλο, ορθογώνιο, τετράγωνο, δάκρυ). Διαφορετικά είδη κοπής είναι το Brilliant Cut, το Step Cut και το Rose Cut. Στο Brilliant Cut συναντάμε πολλά σχήματα όπως Στρόγγυλο (Round), Τετράγωνο (Princess, Radiant, Cushion), Δάκρυ(Drop), Καρδιά (Heart), Οβάλ (Oval), Τρίγωνο (Trigon) και Σαΐτα (Marquise). Χαρακτηριστικό στα Brilliant Cut είναι ο πολυεδρικός κώνος που καταλήγει σε μύτη. Στα Step Cuts συναντάμε Ορθογώνια (Baquettes, Emerald Cuts) ή Τραπέζια σχήματα, τα οποία επίσης έχουν κώνο όμως δεν καταλήγουν σε μύτη όπως στα μπριγιάν. Τα Rose Cuts είναι από τις πρώτες κοπές του διαμαντιού που είναι πολυεδρικά επάνω και ίσια από κάτω. Τα συναντάμε κυρίως σε αντίκες ή σε αντικέ κοσμήματα, συνήθως σε σχήμα στρόγγυλο, οβάλ ή τρίγωνο.

  

  4. Βάρος Διαμαντιού σε Καράτια (Carat Weight)

  Τα διαμάντια ζυγίζονται σε καράτια (Carats) όμως o όρος αυτός είναι διαφορετικός από τα καράτια του χρυσού. Ο όρος καράτι προέρχεται από τους σπόρους του Χαρουπιού (Carob seeds) που χρησιμοποιούνταν παλιότερα από τους εμπόρους για να ζυγίσουν τις πέτρες. Ένα καράτι ισούται με το ένα πέμπτο του γραμμαρίου δηλαδή 0,2 γραμμάρια ή 200 χιλιοστόγραμμα. Κάθε καράτι χωρίζεται σε 100 πόντους ή εκατοστά και με αυτόν τον τρόπο περιγράφουμε τα διαμάντια κάτω του ενός καρατιού. Έτσι για παράδειγμα όταν ένα διαμάντι ζυγίζει 0.28ct καράτια αναφερόμαστε σε αυτό ως 28 πόντους ή 28 εκατοστά του καρατιού.

  Η τιμή του διαμαντιού αυξάνεται όσο μεγαλώνει το μέγεθος της πέτρας γιατί όσο πιο μεγάλη τόσο πιο σπάνια. Όμως δύο διαμάντια του ίδιου βάρους μπορεί να έχουν πολύ διαφορετική αξία ανάλογα με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του διαμαντιού, το Χρώμα, τη Καθαρότητα και την Κοπή. Έτσι είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η τιμή διαμορφώνεται σύμφωνα με όλους τους παράγοντες 4C’s.